Od 1 stycznia 2024 roku w Polsce obowiązują nowe regulacje dotyczące produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych (SUP – Single-Use Plastics). Zmiany te wynikają z implementacji unijnej Dyrektywy SUP, której celem jest ograniczenie negatywnego wpływu plastiku na środowisko poprzez zmniejszenie zużycia jednorazowych produktów plastikowych oraz promowanie alternatywnych, bardziej ekologicznych rozwiązań.

Nowe przepisy nakładają na przedsiębiorców obowiązek pobierania od klientów opłat za określone produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych. Dotyczy to głównie podmiotów prowadzących:

• jednostki handlu detalicznego (np. sklepy)
• jednostki handlu hurtowego (np. hurtownie)
• jednostki gastronomiczne (np. restauracje, bary, kawiarnie)

Obowiązek ten obejmuje również przedsiębiorców oferujących napoje lub żywność w jednorazowych opakowaniach za pomocą urządzeń samosprzedających - automatów vendingowych.

Opłata konsumencka dotyczy następujących produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych:

• Kubki na napoje, w tym ich pokrywki i wieczka
• Pojemniki na żywność, w tym pojemniki na żywność typu fast food lub inne posiłki gotowe do bezpośredniego spożycia, z pokrywką lub bez.

Wykaz tych produktów został określony w załączniku nr 6 do ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej.

Stawki opłat za produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych zostały ustalone w rozporządzeniu Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 7 grudnia 2023 r. i wynoszą:

• 0,20 zł za kubek na napoje (w tym pokrywki i wieczka)
• 0,25 zł za pojemnik na żywność

Przedsiębiorcy zobowiązani do pobierania opłaty konsumenckiej muszą:​

• Pobierać opłatę od użytkowników końcowych przy sprzedaży produktów objętych opłatą.
• Prowadzić ewidencję liczby nabytych i wydanych użytkownikom końcowym produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych. Ewidencja ta powinna być prowadzona oddzielnie dla każdej jednostki handlowej lub gastronomicznej.
• Składać roczne sprawozdania o liczbie nabytych i wydanych produktów oraz o wysokości pobranych opłat. Sprawozdanie za dany rok kalendarzowy należy złożyć do 15 marca roku następnego.
• Wpłacać pobrane opłaty na rachunek bankowy właściwego marszałka województwa w terminie do 15 marca roku następującego po roku, w którym opłata została pobrana.​

Należy również pamiętać o obowiązku aktualizacji danych w rejestrze BDO (Baza Danych o Produktach i Opakowaniach oraz o Gospodarce Odpadami).

Od 1 lipca 2024 roku przedsiębiorcy są zobowiązani do zapewnienia klientom możliwości wyboru opakowań alternatywnych, które są bardziej przyjazne dla środowiska. Oznacza to konieczność oferowania:

• opakowań wytworzonych z materiałów innych niż tworzywa sztuczne (w tym innych niż tworzywa sztuczne ulegające biodegradacji)
• opakowań wielokrotnego użytku.

Nieprzestrzeganie nowych regulacji może skutkować nałożeniem administracyjnych kar pieniężnych. Wysokość kar może wynosić od 500 zł do nawet 100 000 zł, w zależności od rodzaju i skali naruszenia przepisów.

Wprowadzenie opłat za produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych ma na celu zmniejszenie ich zużycia oraz promowanie bardziej ekologicznych alternatyw. Dla przedsiębiorców oznacza to konieczność dostosowania się do nowych obowiązków administracyjnych i finansowych, takich jak prowadzenie ewidencji, składanie sprawozdań oraz wpłacanie pobranych opłat.